Altın soya

Birçoğumuz hayal etmişizdir; bir tek aletle/eşyayla günlük hayattaki bütün işlerimizi görmeyi.. Arabamızın yağı mı bitti, bir "değiş tonton" dememiz yeterli olacak, "o şey" benzin olup arabamızı yürütecek.. Pardösümüzü almayı unutmuşuz, yağmur da başladı, cebimizden "o şeyi" çıkarıyoruz ve "tonton" pardesü haline geliyor.. Başağrısı bizi zamansız yakaladı, ne olacak? Tamam anladınız, " o şey" bu defa da ilaç oluyor ve... kalem oluyor, televizyon oluyor... Daha neler neler. Böyle bir teknoloji harikası henüz geliştirilmedi. Fakat tabiatta, bütün bu imkanları bünyesinde potansiyel olarak barındıran bir bitki var: Soya. Soyadan, bugün bilindiği kadarıyla 250 küsur çeşit endüstriyel ürün elde ediliyor. Bunların arasında altın değerindeki petrol yan ürünleri de bulunuyor. Kendisinden elde edilen ürünler ve yetişme şartlarının kolaylığı, hastalıklara direnci dikkate alındığında, soya, bir ülkenin kaderini değiştirecek stratejik bir bitki olarak karşımıza çıkıyor.

Soyanın önemini önce Çinliler farketmiş. M.Ö. 2838'e ait bir kayıtta, Çin'de "Kutsal bitki" olarak rastlanıyor soyaya. İnsanoğluna faydası saymakla bitmeyen soya, yapılan araştırmalarda hayvansal gıdalara denk protein yapısına sahip tek bitki olarak belirlenmiş.

Küresel fakirliğe ve açlığa son

Bu özelliğiyle "kemiksiz et" veya "tarlaların bifteği" olarak nitelendirilen soya halen dünyadaki 1 milyar insanın yegane protein kaynağı. 1943'lerde bu bitkinin değerini keşfeden ABD gerçekleştirdiği üretim patlamasıyla soyanın anavatanı Çin'i bile geçerek dünya birincisi konumuna yükseldi. Dünyanın bir numaralı silah ihracatçısı olan ABD'nin soya ihracından elde ettiği gelir halihazırda silah ihracının üzerinde. Soya böcek ve hastalıklara oldukça dirençli olup gübreye hiç gereksinim duymuyor. Bu yüzden de II. Dünya Savaşı'na kadar neredeyse hiç bilinmeyen bu bitkinin şu anda yıllık dünya üretimi 136 milyon ton ve ticari literatürde "stratejik" olarak vasıflandırılmakta.

Sekiz elzem asit eşittir soya

Tıp literatüründe protein eksikliği olarak tanımlanan "kronik açlık" dünyada 200 milyonu 5 yaş altı çocuk olmak üzere 800 milyon insanın sorunu. Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonu verilerine göre ise Türkiye'de "resmen" 4 milyon 68 bin 811 fakir bulunuyor ve bu rakam gayrı resmi olarak 10 milyonu buluyor. İnsanlara iş alanı açmak mali yatırımı yüksek bir çözümken, gelişmekte olan ülkelerin işsizlik sigortası verebilecek finansal kaynakları da yok. Oysa basit ve küçük birtakım tedbirlerle yukarıdaki tabloyu değiştirmek mümkün olabilir. Bunlardan belki de en ilgi çekici olanı ülkemizde pek de yaygın kullanımı olmayan besin değeri olarak olağanüstü özelliklere sahip soya bitkisinin kullanımının yaygınlaştırılması. Türk insanının çok fazla tükettiği ekmeğe bile sadece yüzde beş oranında soya unu katılımıyla yeterli ve dengeli beslenemeyen milyonlarca insanın günlük protein ihtiyacını karşılamak mümkün. Tıbben insanlara 22 amino asit gerekli ve bunun 14'ünü vücut sentezleyebiliyorken 8'ini dışarıdan almak zorunda. Et, süt, yumurta, balık, tavuk gibi gıdalarda bulunan "8 elzem amino asid"e 1. sınıf protein deniyor ve sadece hayvani gıdalarda bulunabiliyor. Hayvani gıdalar dışında bu özelliklere sahip tek ürün ise soya. Soyanın bu müthiş besin değerinden yararlanılarak geniş halk kitlelerinin protein ihtiyacı sadece ekmekle karşılanabilir. Çünkü normal ekmeğe (250 gr.) eklenen 120 gr soya, ete kıyasla bir insanın bir günlük bütün protein ihtiyacını 1 dolar daha ucuza sağlayabiliyor. Ülkemizde 10 milyon insanın bunu hayata geçirmesi halinde ete kıyasla 4 milyar dolar net gelir sağlarken iyi bir organizasyonla açlık sorunu 3 ayda ortadan kalkabilecek. Ama bu sonuca ulaşmak için uygulamanın önce acilen büyük şehirlerin Halk Ekmek fabrikalarında başlatılması ve bilahare Tarım Bakanlığı'nın fırıncı odaları ile temasa geçmesi ile yaygınlaştırılması gerekiyor.

Sağol canım.

saol canım.